Przechowywanie substancji niebezpiecznych to temat, który dotyczy wielu firm – od zakładów przemysłowych po małe przedsiębiorstwa zajmujące się chemią lub logistyką. Nie chodzi tu wyłącznie o zgodność z przepisami – to przede wszystkim kwestia odpowiedzialności za zdrowie ludzi i ochronę środowiska. W tym artykule przybliżamy najważniejsze regulacje oraz praktyczne wymagania dotyczące bezpiecznego składowania substancji niebezpiecznych, ze szczególnym uwzględnieniem przepisów prawnych.
Dlaczego to takie ważne?
Substancje niebezpieczne – chemikalia, środki łatwopalne, toksyczne czy niebezpieczne dla środowiska – stanowią potencjalne zagrożenie, jeśli nie są właściwie przechowywane. Wyciek czy niewłaściwe magazynowanie może prowadzić do skażenia gleby, wód gruntowych, a także stanowić realne zagrożenie dla zdrowia pracowników i okolicznych mieszkańców.
Przepisy i normy, które trzeba znać
W Polsce przechowywanie substancji niebezpiecznych regulowane jest przez szereg ustaw, rozporządzeń i norm technicznych. Choć wiele przepisów wynika z prawa unijnego (np. REACH, CLP), istnieją też krajowe akty prawne, które precyzują wymagania dotyczące bezpieczeństwa, ochrony środowiska i BHP. Oto kluczowe przepisy obowiązujące w Polsce:
Ustawy i rozporządzenia krajowe
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska
(Dz.U. 2022 poz. 2556) – określa obowiązki w zakresie zapobiegania zanieczyszczeniom środowiska, w tym wód i gleby przez substancje niebezpieczne. - Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych
(Dz.U. 2021 poz. 756) – implementuje postanowienia ADR w zakresie transportu substancji niebezpiecznych. - Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz.U. 2022 poz. 1435) – wdraża m.in. rozporządzenia CLP i REACH, definiuje zasady klasyfikacji, oznakowania, dokumentacji i obrotu chemikaliami.
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2008 r. w sprawie wymagań dotyczących magazynowania substancji niebezpiecznych (Dz.U. 2008 nr 216 poz. 1368) – zawiera szczegółowe wymagania dotyczące magazynów, konstrukcji i systemów zabezpieczeń (np. wanny wychwytowe).
- Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 11 września 2020 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. 2020 poz. 1692) – dotyczy również klasyfikacji i postępowania z odpadami niebezpiecznymi.
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów BHP – m.in. wymogi dotyczące warunków przechowywania substancji w miejscu pracy.
Unijne akty prawne obowiązujące w Polsce
- REACH (Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006) – rejestracja, ocena, zezwolenia i ograniczenia w zakresie chemikaliów.
- CLP (Rozporządzenie (WE) nr 1272/2008) – klasyfikacja, oznakowanie i pakowanie substancji i mieszanin chemicznych.
- ADR (Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych) – obowiązuje w Polsce w ramach prawa międzynarodowego.
Inne ważne dokumenty i wytyczne
- Polskie Normy (PN) – np. PN-EN ISO 14001 (zarządzanie środowiskowe), PN-N-18001 (BHP), PN-EN 14470 (szafy bezpieczeństwa).
- Karty charakterystyki substancji (SDS) – obowiązkowe dla każdej substancji/mieszaniny sklasyfikowanej jako niebezpieczna.
- Instrukcje BHP – dostosowane do konkretnego zakładu.
Wanny wychwytowe – klucz do bezpiecznego magazynowania
Zgodnie z przepisami, każda instalacja przechowująca substancje niebezpieczne musi być wyposażona w system zbierający – najczęściej są to wanny wychwytowe. Ich pojemność musi umożliwiać zebranie co najmniej:
- 10% całkowitej objętości przechowywanej substancji, ale
- zawsze minimum objętość największego pojedynczego pojemnika.
W obszarach ochrony wód wymagane jest 100% objętości wychwytowej.
CLP i REACH – obowiązki producentów i użytkowników
Zarówno system CLP (klasyfikacja, oznakowanie, pakowanie), jak i REACH (rejestracja i ocena substancji) są obowiązkowe w UE. Każda substancja musi być odpowiednio sklasyfikowana i opisana w karcie charakterystyki (SDS). Brak zgodności z tymi przepisami może skutkować poważnymi sankcjami.
Odpowiedzialność i bezpieczeństwo
Przestrzeganie przepisów dotyczących przechowywania substancji niebezpiecznych to nie tylko wymóg prawny, ale przede wszystkim wyraz odpowiedzialności za bezpieczeństwo pracowników, społeczności i środowiska. Inwestycje w odpowiednie systemy przechowywania, przeszkolenie personelu i zgodność z normami to podstawa prowadzenia nowoczesnego i bezpiecznego przedsiębiorstwa.
Masz pytania? Potrzebujesz wsparcia przy wyborze odpowiedniego rozwiązania dla swojej firmy? Skontaktuj się z nami – chętnie doradzimy w zakresie przepisów i dobierzemy bezpieczne rozwiązania magazynowe dla Twojej działalności.
